Yurtdışına Fatura Nasıl Kesilir?

Türkiye’deki e-ticaret ve hizmet ihracatı yapan firmaların uluslararası alanda büyümesi, beraberinde yurt dışı faturalama süreçlerine dair karmaşık soruları getiriyor. En sık karşılaşılan sorun: Yurt dışındaki müşterimizin Vergi Kimlik Numarası (VKN) veya Avrupa Birliği’ndeki karşılığı olan VAT numarası yoksa, biz ona yasal olarak nasıl e-fatura kesmeliyiz? Ya da VKN/VAT numarasını girmemiz zorunlu olan e-fatura sisteminde bu alanı nasıl doldurmalıyız?

Bu durum, hem yasal uyumluluk hem de ihracat KDV iadesi gibi kritik süreçler için hayati öneme sahiptir. Bu içeriğimizde, ankara e-ticaret muhasebe uzmanlarının da sıkça karşılaştığı bu teknik soruna net, adım adım bir çözüm sunacağız. İster ankara şirket kuruluşu sonrası ilk ihracat faturanızı kesin, ister profesyonel bir ankara muhasebeci arayışında olun, bu rehber size yol gösterecek.

Yurt Dışı Müşteriye Fatura Zorunluluğu

Türkiye’deki şirketler, yurt dışındaki müşterilerine mal veya hizmet satışı yaptığında iki tür fatura kesebilir:

1. E-Fatura: Eğer alıcı, Türkiye’de kayıtlı bir mükellef olsaydı e-fatura kesilirdi. Yurt dışı müşteriler için ise durum biraz farklıdır.

2. E-Arşiv Fatura: Yurt dışı müşterilere (tüzel veya gerçek kişi) kesilen faturalar, genellikle e-Arşiv Fatura olarak düzenlenir. Ancak bu faturaların da GİB’e bildirilmesi gerekir.

Kritik Nokta: Yurt dışındaki müşterinin (firma veya şahıs), Türkiye’de yasal bir VKN’si bulunmadığı için, standart e-fatura sistemindeki VKN/TCKN alanı sorun yaratır.

VKN Olmayan Alıcıya Fatura Düzenleme Adımları

GİB (Gelir İdaresi Başkanlığı), bu yaygın sorun için standart bir çözüm belirlemiştir. İşte adım adım yapmanız gerekenler:

1. Fatura Tipi ve Senaryo Seçimi

Yurt dışı faturasını düzenlerken Fatura Tipi olarak İhracat seçeneğini seçmelisiniz.

Alan	Seçilmesi Gereken Değer	Açıklama
Fatura Tipi	İHRACAT	KDV’siz (KDVK Madde 11/1-a) ihracat işlemi olduğunu belirtir.
Senaryo	İHRACAT	Gümrük beyannamesi ile entegre çalışması için kullanılır.

2. VKN/TCKN Alanının Doldurulması

Alıcının ne VKN’si ne de T.C. Kimlik Numarası olmadığı için bu alana özel bir değer girilmesi gerekir:

• VKN/TCKN Alanı: 2222222222 (10 tane “iki” rakamı) girilir.

  Neden 2222222222? Bu numara, GİB tarafından, alıcının yurt dışında olduğunu ve Türkiye’de bir VKN/TCKN’si bulunmadığını belirtmek için standart olarak belirlenmiş bir koddur.

3. Alıcı Bilgilerinin Eksiksiz Girilmesi

Alıcının kimlik ve adres bilgileri eksiksiz ve doğru olmalıdır. Bu bilgiler, uluslararası ticarette ve olası bir incelemede faturanın geçerliliği için esastır.

• Ülke: Müşterinin bulunduğu ülkenin tam adı.

• Ad/Soyad veya Unvan: Yurt dışındaki firmanın/kişinin tam adı veya unvanı.

• Adres: Alıcının bulunduğu ülkedeki tam açık adresi.

Hizmet İhracatında KDV Durumu ve Beyanname

E-ticaret firmalarının sattığı ürünler (mal ihracatı) genellikle Gümrük Çıkış Beyannamesi (GCB) ile belgelenir ve KDV’den istisnadır. Ancak yazılım, danışmanlık, dijital hizmetler gibi hizmet ihracatında durum farklıdır.

Hizmet ihracatının KDV’den istisna sayılması için üç temel şart vardır (KDVK Madde 12/2):

1. Hizmet yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olmalı.

2. Hizmetten yurt dışında faydalanılmalı.

3. Fatura, yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmeli.

Bu şartlar sağlandığında, faturada KDV hesaplanmaz (istisna kodu kullanılır). Hizmet ihracatını ispatlamak için Gümrük Beyannamesi zorunlu değildir, ancak yurt dışındaki firmanın yerleşikliğini kanıtlayan belgeler (sözleşme, ödeme dekontu) önemlidir.

Faturaların Muhasebe Kayıtlarına Etkisi

İhracat faturası kestiğinizde, bu tutar döviz cinsinden olur. Türk Lirası karşılığı, faturanın kesildiği günkü TCMB döviz alış kuru üzerinden hesaplanır ve muhasebe kayıtlarına bu TL değeri ile alınır.

Hesap Kodu	Hesap Adı	Borç	Alacak
120	Alıcılar Hesabı (Yurt Dışı)	TL Karşılığı
601	Yurt Dışı Satışlar Hesabı		TL Karşılığı

Önemli Not: Ödeme, faturanın kesildiği günden sonraki bir tarihte geldiğinde oluşacak kur farkı, kâr veya zarar olarak muhasebeleştirilmelidir.

Ödeme Yöntemi ve Bireysel Kart Kullanımı

Yurt dışı müşterileriniz size genellikle banka havalesi (SWIFT) veya PayPal (şu an Türkiye’de pasif), Stripe gibi ödeme sistemleri üzerinden ödeme yapar. Şirket banka hesabınıza gelen bu döviz, yasal kazancınızı oluşturur.

Şirket harcamalarını yaparken, şirket banka hesabı veya şirket kredi kartı kullanmak esastır. Eğer şirketinizin kuruluş aşamasında veya acil bir durumda bireysel kredi kartınızı kullanmak zorunda kaldıysanız, bu harcamaları şirketinize nasıl yasal olarak gider yazacağınızı merak ediyor olmalısınız. Bu karışıklığı gidermek ve olası vergi cezalarından kaçınmak için hazırladığımız Bireysel Kart Şirket Gideri içeriğimize mutlaka göz atmalısınız.

Sıkça Sorulan Sorular (S.S.S)

Yurt Dışı Faturada Adres Alanına Hangi Ülkeyi Yazmalıyım?

Alıcının (müşterinizin) yerleşik olduğu ülkenin tam adını yazmalısınız. E-fatura sistemleri (e-arşiv fatura dâhil) uluslararası adres formatını destekler.

Vergi Dairesi, Yurt Dışı Faturamı Nasıl Kontrol Eder?

Vergi dairesi, GİB’e bildirdiğiniz e-arşiv faturanızdaki ‘İhracat’ tipi ve alıcı adresinin yurt dışı olması bilgilerini kontrol eder. Hizmet ihracatında ise ödeme dekontları, sözleşmeler ve yazışmalar ispatlayıcı belge olarak kullanılır.

E-Ticaret Mikro İhracat Faturası da Aynı Şekilde mi Kesilir?

Hayır. PTT veya kargo firmaları aracılığıyla yapılan ve belli limitin altındaki (şu an $15.000$ Euro ve 300 kg altı) mikro ihracatlar için özel bir Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi (ETGB) düzenlenir. Bu süreçte Gümrük idaresine verilen bilgi esas alınır ve GİB portali üzerinden standart e-fatura kesilmez, genellikle aracı kurumlar sizin adınıza bu süreci yönetir.

Yurt Dışı Fatura Keserken Kur Hangi Tarihin Kuru Olmalıdır?

Faturanın düzenlendiği (kesildiği) tarihteki Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) Döviz Alış Kuru esas alınarak TL karşılığı muhasebeleştirilir.